Onze huid is niet alleen maar een omhulsel van ons lichaam. Ons grootste orgaan beschermt ons tegen schadelijke invloeden van buitenaf, zoals verwonding, verbranding of het binnendringen van bacteriën. Daarnaast worden tast-, pijn- en temperatuurprikkels door de huid waargenomen en via de zenuwen aan de hersenen doorgegeven. De huid regelt de lichaamstemperatuur door de bloedvaten bij kou samen te laten trekken en bij warmte wijder te laten worden. Ook voorkomt het dat we uitdrogen.
De opperhuid (epidermis) is het buitenste laagje van de huid en bestaat uit een meerlagig epitheel (epitheelcellen sluiten met heel weinig intercellulaire stof op elkaar aan, zodat moleculen niet of nauwelijks tussen de cellen door kunnen diffunderen). Een van deze epitheellagen is de hoornlaag. Als huidcellen verouderen, gaan ze op die bovenste laag zitten en vormen een extra bescherming. Als er weer nieuwe hoorncellen komen, schilferen de oude af. Op sommige plekken is de dode hoornlaag extra dik, zoals op de voetzolen en op de handpalmen (eelt).
In de kiemlaag worden voortdurend nieuwe cellen gevormd. Dit gaat met zo’n snelheid (of traagheid) dat gemiddeld elke 30 dagen de gehele opperhuid volledig wordt vervangen. In de kiemlaag bevinden zich tussen de hoorncellen ook nog andere cellen: de melanocyten. Dit zijn cellen die pigment aanmaken en doorgeven aan de hoorncellen, die dit weer als een parasol boven hun celkern leggen. Zo wordt het kwetsbare DNA in de celkern afgeschermd tegen de beschadigende werking van de ultraviolette straling in het zonlicht. Dit proces is het bruiningsproces en is zichtbaar van buitenaf; de huid wordt bruiner.
Onder de opperhuid bevindt zich de lederhuid of dermis. Dit is een laag collageen bindweefsel. Collageen is een hoofdbestanddeel van het bindweefsel van de menselijke huid. Het is een lijmvormende eiwit die zorgt voor stevigheid en elasticiteit van de huid.
Tijdens het vernieuwingsproces van de huid wordt op jonge leeftijd voldoende collageen gemaakt om de huid stevig en soepel te houden. Na het 25e levensjaar neemt de productie van collageen af, waardoor de huid verouderd. Er ontstaan rimpels, de huid wordt slapper en effecten van buiten af (zoals UV-straling) hebben een grotere invloed op de huid.
De lederhuid bevat ook veel meer dan de opperhuid: bloedvaatjes, lymfevaatjes, tastlichaampjes, haarspiertjes, en talg- en zweetklieren. Ook de haarwortel zit hier.
Onder deze laag zit het onderhuidsbindweefsel. Dit bestaat voornamelijk uit vet. Het heeft een belangrijke functie als warmte-isolerende laag, energieopslagplaats en stootkussen. De dikte van het onderhuidse bindweefsel verschilt van plaats tot plaats.
De opper- en lederhuid en onderhuidsbindweefsel vormen samen een bescherming van de daaronder gelegen weefsels en organen tegen schadelijke invloeden van buitenaf, maar ook tegen uitdroging of excessieve wateropname.
