Alle levende organismen zijn opgebouwd uit een of meer celtypen, deze celtypen zijn in het lichaam verenigd in weefsels en organen. Maar wat is een cel precies, hoeveel soorten zijn er, hoe ontstaan ze, welke onderdelen heeft een cel en als laatste bekijken we kort de celcyclus.
Wat is een cel?
Een cel kan als volgt gedefinieerd worden: “de kleinste, georganiseerde levende eenheid binnen een organisme, die dankzij een ingewikkeld metabolisme min of meer onafhankelijk kan bestaan in een fysiologische omgeving en die in staat is tot beweging, groei en deling door mitose.” In het menselijk lichaam functioneren meerdere verschillende celtypes samen als de bouwstenen van een weefsel.
Hoeveelheid cellen en het onstaan.
De mens heeft in zijn lichaam meer dan tweehonderd verschillende celtypen. Een cel kan in het lichaam na enkele dagen doodgaan, maar kan ook net zolang blijven leven als het organisme zelf ( in dit geval de mens ). Het is natuurlijk niet allemaal begonnen met 200 celtypen, er moet ergens een begin zijn geweest. In eerste instnatie was er een primitieve oercel en alle andere cellen ( dus alle 200 celtypen ) zijn via mutatie en selectie ontstaan uit deze primitieve oercel.
Onderdelen van de cel en hun functies.
-
Celkern: hierin ligt de genetische informatie van de cel in de zogenaamde chromosomen opgeslagen.
-
Endoplasmatisch reticulum: er bestaat een glad en een ruw endoplasmatische reticulum, de functie is eitwitsynthese.
-
Mitochondriën: de mitochondriën van de cel zijn voor de productie van energie die de cel nodig heeft. Dus hoe meer energie een cel nodig heeft des te meer mitochondriën heeft de cel.
-
Golgi-complex: het Golgi-complex bewerkt en transporteerd de producten die gesynthetiseert zijn door het endoplasmatisch reticulum.
-
Lysosomen: de lysosomen zijn voor de vertering.
-
Celmembraan: de celmembraan is de buitenkant van de cel, deze omringt het cytoplasma dat alle bovengenoemde organellen bevat en sluit de cel af voor de omgeving.
-
Cytoskelet: dit zorgt ervoor dat de cel vorm en stevigheid krijgt en heeft daarnaast ook nog een transportfunctie in de cel.
De celcyclus.
Meercellige organismen zoals de mens zijn afhankelijk van de vorming van nieuwe cellen door deling van bestaande cellen voor hun groei, hun vernieuwing en hun herstel wanneer er beschadiging optreedt. Alle opeenvolgende deken van het delingsproces van een cel worden de celcyclys genoemd. Een celcyclys bevat 4 fases, namelijk:
-
De M-fase, deze duurt ongeveer 1 tot 1.5 uur.
-
De G1-fase, de duur van deze fase is verschillend voor elk celtype.
-
De S-fase, deze duurt ongeveer 8 uur.
-
De G2-fase, deze duurt ongeveer 1.5 tot 5 uur.
De laatste 3 fases samen ( G1, S en G2-fase ) worden samen ook wel de interfase genoemd.
