Parkinson is een veel voorkomende ziekte. Ongeveer 1,5% van alle mensen boven de 55 jaar krijgt deze ziekte. Hier kunt u alles lezen over deze ziekte.
De ziekte van Parkinson
Wat is de ziekte van Parkinson?
De ziekte van Parkinson is een neurologische aandoening. Bij deze aandoening sterven de hersencellen in het deel van de hersenen dat de substantia nigra heet langzaam af. Een van de grootste problemen bij deze ziekte is het tekort aan dopamine (dopamine wordt voor een groot deel in de substantia nigra gemaakt). Dopamine is nodig voor het soepel uitvoeren van bewegingen. Bij een tekort aan dopamine krijg je de kenmerkende klachten voor de ziekte van Parkinson, namelijk stijfheid, trillen en voorovergebogen lopen.
Welke vormen van de ziekte van Parkinson zijn er?
Ziekten die op de ziekte van Parkinson lijken worden Parkinsonismen genoemd. Er zijn verschillende soorten Parkinsonisme naast de ziekte van Parkinson zelf:
- Progressieve supranucleaire paralyse (PSP)
-
Multi systeem atrofie (MSA)
Wat zijn de symptomen van de ziekte van Parkinson?
De ziekte van Parkinson is een progressieve ziekte, dat betekent dat er langzaam maar zeker meer klachten komen. In het begin zal er vaak één zijde aangedaan. Langzaam breidt dit uit naar de andere zijde. De patiënt heeft langzaam maar zeker steeds meer hulp nodig, maar uiteindelijk zal hij/zij ernstig geïnvalideerd raken.
Symptomen van het bewegingsapparaat:
- Stijfheid, de medische term hiervoor is rigiditeit
- Trillen, de medische term hiervoor is tremor. Bij de ziekte van Parkinson is er meestal een tremor in rust aanwezig die iets minder wordt bij bewegen
- Verminderde beweging: dit wort hypokinesie (weinig bewegen) of akinesie (niet bewegen) genoemd
- Houding: de houding van mensen met de ziekte van Parkinson is meestal voorovergebogen. Ook zijn er (mede door de stijfheid) minder goede houdingsrefelexen
- Kleiner schrijven: dit wordt micrografie genoemd. Micrografie is niet bij iedere patiënt aanwezig
- Minder motoriek van het gezicht, hierdoor kan iemand minder goed emoties aangeven
- Startproblemen: opstarten of veranderen van bewegingen is voor mensen met de ziekte van Parkinson veel moeilijker dan doorgaan met een beweging
- Steeds harder gaan lopen: mensen met de ziekte van Parkinson gaan steeds harder lopen en lopen vaak met kleine pasjes
- Spraakproblemen: dit treedt vaak later in het ziekteproces op
- Slikproblemen: dit treeddt vaak later in het ziekteproces op en komt door een verminderde controle over de spieren die bij het slikken betrokken zijn
Psychische symptomen:
- Depressie: omdat de ziekte van Parkinson niet meer overgaat en vaak alleen maar erger wordt, raken veel patiënten in een depressie
- Concentratiestoornissen
- Dementie: dit treedt vaak pas later in het ziekteproces op
- Hallucinaties: deze treden vaak pas later in het ziekteproces op
Symptomen van het autonome zenuwstelsel:
Het autonome zenuwstelsel is het deel van het zenuwstelsel dat zorgt voor alle automatische processen in het lichaam. Het is dus het deel van het zenuwstelsel waar je zelf niet veel controle over hebt. Het autonome zenuwstelsel zorgt er bijvoorbeeld voor dat de maag de juiste hoeveelheid maagzuur produceert en dat je hart sneller gaat kloppen bij inspanning. Wanneer het autonomen zenuwstelsel meedoet, dan geeft dat de volgende symptomen:
- Te veel productie van speeksel
- Veel zweten
- Urineverlies
- Moeite met de ontlasting
Overige klachten:
- Vermindering van de seksuele opwinding
-
Minder goed kunnen ruiken: dit kan zelfs het eerste symptoom van de ziekte van Parkinson zijn
Medicijnen tegen de ziekte van Parkinson
De meeste medicijnen tegen de ziekte van Parkinson zijn erop gericht om de hoeveelheid Dopamine in de hersenen weer aan te vullen. De medicijnen geven afhankelijk van de soort en van de hoeveelheid verschillende bijwerkingen. De meest gebruikte middelen zijn:
- Amandine (Symmetrel)
- Apomorfine (APO-go)
- Biperideen (Akineton)
- Bromocriptine (Parlodel)
- Entacapon (Comtan)
- Levodopa (Madopar, L-dopa, duodopa, Sinemet, Stalevo)
- Orfenadrine, dit middel wordt afgeraden te gebruiken door de adviescommisie van het college van zorgverzekeraars, maar kan voor bepaalde patiënten wel nuttig zijn en is daarom wel op de markt
- Pergolide (Permax)
- Pramipexol (Mirapexin, Sifrol)
- Rasagiline (Azilect)
- Ropinirol (Adartel, Requip)
- Rotigotine (Neupro)
- Selegilline (Eldepryl)
- Tolcapon (Tasmar)
- Trihexyfenidyl (Artane)
Verder kunnen er nog andere middelen gebruikt worden tegen de bijwerkingen, tegen dementie of tegen hallucinaties
Operaties tegen de ziekte van Parkinson:
Deep brain stimulation is een methode om de ziekte van Parkinson operatief te verbeteren. Ook hiermee kan de ziekte niet genezen worden, maar kunnen de symptomen wel onderdrukt worden. Deep brain stimulation werkt door het geven van elektrische signalen in de hersenen op plaatsen die minder goed geprikkeld worden door het gebrek aan dopamine. Er wordt momenteel veel onderzoek gedaan naar deep brain stimulation.
Overige behandelingen tegen de ziekte van Parkinson:
Mensen met de ziekte van Parkinson hebben veel baat bij revalidatie en fysiotherapie. Door het volgen van de instructies leren ze ondanks hun stijfheid goed te bewegen. Een veelgebruikte methode is cueing: hierbij worden bewegingen geoefend en geautomatiseerd met behulp van geluiden en trillingen. De resultaten van deze methode zijn redelijk goed.
Er zijn vele experimentele behandelingen voor de ziekte van Parkinson en er zijn ook veel alternatieve genezers die beweren dat ze de klachten kunnen verminderen. Deze methodes zijn nog niet wetenschappelijk aangetoond, wat overigens niet altijd wil zeggen dat de behandeling ook niet voor een bepaald persoon kan helpen.
Bronvermelding
- Farmacotherapeutisch kompas (www.fk.cvz.nl)
- Neuroscience, Purves et al, Sinauer Associates, 3e editie 2004 (ISBN: 0878937250)
