Migraine is een vervelende vorm van hoofdpijn. Hier kunt u lezen:
- wat migraine precies is
- hoe het ontstaat
- wat de oorzaken van migraine zijn
- hoe een migraine aanval uitgelokt kan worden
- wat de symptomen van migraine zijn
- hoe de diagnose migraine gesteld kan worden
- hoe migraine behandeld wordt
Wat is migraine?
Migraine is een van de vele vormen van hoofdpijn. Het woord migraine is afgeleid van het Latijnse woord hemicrania wat “half hoofd” betekent. Dit is een toepasselijke naam, want migraine komt vrijwel altijd maar aan een kant van het hoofd voor. Migraine komt vrij vaak voor: geschat wordt dat bijna 500.000 Nederlanders lijden aan een vorm van migraine. Dit getal is overigens niet echt betrouwbaar omdat niet iedereen die migraine heeft een dokter bezoekt en omdat niet iedereen die zegt migraine te hebben ook daadwerkelijk migraine heeft. In Europa heeft ongeveer 11% van de bevolking minstens 1 migraineaanval gehad.
Hoe ontstaat migraine?
Migraine ontstaat doordat er een tijdelijke vaatvernauwing optreedt in de hersenen. Hierna ontstaat juist een verwijding van dit bloedvat. Dit geeft een prikkeling van de hersencellen, die dit weer vertalen als pijn.
Er zijn veel factoren die invloed hebben op het wel of niet krijgen van migraine:
- migraine is vaak deels erfelijk: als je vader of moeder migraine heeft, dan heb je zelf ook een grotere kans om migraine te krijgen (ongeveer 2x zoveel kans als iemand die geen familieleden heeft met migraine)
- vaatvernauwing: dit heeft natuurlijk te maken met hoe migraine ontstaat; iemand die al een vaatvernauwing heeft, krijgt sneller symptomen.
- mensen met hoogteziekte of mensen die op een anderen manier minder zuurstof binnenkrijgen. Hoe dit precies werkt is nog niet helemaal bekend, maar het lijkt erop dat deze mensen vaker last hebben van migraine
- een hartafwijking, en dan vooral een zogenaamd open foramen ovale. Dit is een aangeboren gaatje tussen de twee boezems van het hart. Een open foramen ovale komt relatief vaak voor in de bevolking, maar bij mensen met migraine ligt het percentage met zo’n open foramen ovale hoger dan bij mensen zonder migraine
- mensen met een hersenaandoening
Verder zijn er ook factoren die migraine uit kunnen lokken:
- hormonen: vooral bij vrouwen heeft de menstruele cyclus invloed op hoe vaak ze migraine krijgen. Hierbij is vooral het hormoon progesteron van belang
- inspanning: lichamelijk inspanning kan een aanval uitlokken. Sommige mensen zijn hier veel gevoeliger voor dan anderen
- stress: net als bij lichamelijke inspanning moet je lichaam bij stress harder werken. Dit kan bij sommige mensen een aanval uitlokken
- bepaalde voedinggsstoffen zoals chocola of alcohol
- bij sommige mensen kan een aanval worden uitgelokt door bepaalde geuren en bepaalde kleuren; dit is relatief zeldzaam
Wat zijn de symptomen van migraine?
De symptomen van migraine zijn zeer specifiek, toch is het niet altijd gemakkelijk om de diagnose migraine te stellen. Heel vaak hebben mensen namelijk een combinatie van verschillende soorten hoofdpijn.
- zeer specifiek voor migraine is de duur van de aanval: namelijk tussen de 6 en 48 uur. Een aanval die langer dan 48 uur duurt is in principe geen migraine (maar kan wel een migraine component hebben)
- de hoofdpijn zit maar aan 1 zijde van het hoofd (die kant hoeft trouwens niet bij iedere aanval dezelfde kant te zijn, maar tijdens de aanval wisselt de kant niet). Dubbelzijdige migraine bestaat trouwens ook
- pijn verergert door lichamelijke inspanning
- de meeste mensen hebben last van fotofobie en fonofobie; dit betekent dat de hoofdpijn erger wordt van licht of geluid
- misselijkheid en vaak braken
- vaak een zogenaamd aura voor de aanval: dit kan sterk verschillen, maar het is per definitie een neurologisch symptoom (uitval van een deel van de ogen, uitval van een arm of beem of iets vreemds ruiken). Niet iedereen met migraine krijgt een aura en omgekeerd krijgt ook niet iedereen na een aura migraine (dit heet dan weer aura sans migraine)
Kortom: iemand met migraine heeft meestal een bonkende pijn aan een zijde van het hoofd die 6-48 uur aanhoudt en waarbij hij/zij het liefst stil in een donkere kamer gaat liggen.
Hoe stel je de diagnose migraine?
Iemand die aan de bovenstaande symptomen voldoet heeft meestal migraine. Vaak is het echter niet zo gemakkelijk om de diagnose te stellen. Veel mensen hebben last van verschillende soorten hoofdpijn door elkaar en ook beleeft ieder mens pijn op een andere manier. Daarbij is het vaak moeilijk om te achterhalen wat de aanaval heeft uitgelokt.
Vaak wordt dan ook gevraagd een hoofdpijndagboek bij te houden. Hierin wordt genoteerd wat voor pijn er was, hoe lang het duurde en wat een aanval heeft uitgelokt. Met behulp van zo’n dagboek is het gemakkelijker om verschillende soorten hoofdpijn van elkaar te onderscheiden en om uitlokkende factoren te herkennen.
Hoe behandel je migraine?
De meest effectieve manier om een ziekte te behandelen is de het wegnemen van de oorzaak. Nu is dat natuurlijk niet altijd mogelijk (bijvoorbeeld als je moeder migraine heeft en jij dat geerfd hebt). In sommige gevallen is het echter wel mogelijk om iets aan de oorzaak te doen. Verder helpt het om de uitlokkende factoren te verminderen: bij vrouwen met hormoonschommelingen de pil proberen of wanneer je na het eten van chocola migraine krijgt toch maar geen chocola eten.
Als je niet kunt voorkomen dat iemand migraine krijgt, dan moeten de symptomen worden behandeld met medicijnen:
- paracetamol kan gebruikt worden bij lichte aanvallen
- bij zwaardere aanvallen wordt vaak eerst een middels zoals ibuprofen of naproxen geprobeerd. Deze middelen vallen onder de NSAID’s
- specifiek voor migraine zijn de zogenaamde triptanen zoals bijvoorbeeld imigran. Deze werken in op het werkingsmechanisme van de migraine (het probleem met de vaatvernauwing) en kunnen zeer goed helpen. Wanneer een triptaan werkt is dit eigenlijk bewijzend voor de diagnose migraine, want triptanen helpen niet bij andere soorten hoofdpijn.
- verder worden er nog wel betablokkers, anti-epileptica en ergotaminepreparaten voorgeschreven. Deze middelen zijn bedoeld voor specifieke groepen patienten.
