Niet iedereen die druk is heeft ADHD. Wat is ADHD, wat zijn de symptomen, hoe wordt de diagnose gesteld en wat is de behandeling.
ADHD
Wat is ADHD?
De afkorting ADHD staat attention deficit hyperactivity disorder. Vertaald in het Nederlands komt dat neer op: stoornis met tekort aan aandacht en hyperactiiviteit. Iemand met ADHD kan niet voldoende aandacht schenken aan de dingen waaraan hij of zij aandacht aan wil schenken. Verder is er een innerlijke of lichamelijke onrust.
Welke soorten ADHD zijn er?
Er worden drie soorten ADHD onderscheiden:
- ADD: deze mensen hebben vooral heel veel moeite met concentratie en de aandacht ergens bij houden. Vaak lijkt het of mensen voortdurend wegdromen. Van hyperactiviteit is niet of nauwelijks sprake
- hyperactieve/impulsieve soort: mensen met deze vorm van ADHD zijn hyperactief en erg impulsief. De aandachts- en concentratiestoornissen staan veel meer op de achtergrond
-
gecombineerde soort: de concentratie is gestoord en er is hyperactiviteit, beide ongeveer in gelijke mate aanwezig
Bij adolescenten en volwassenen zijn e symptomen vaak anders, lees hier meer over adhd bij adolescenten (jongeren)
Hoe stel je de diagnose ADHD?
De diagnose ADHD wordt gesteld aan de hand van de DSM-IV criteria. Hieronder staan de criteria voor de diagose ADHD.
Aandachtstekort:
Hierbij moeten er tenminste 6 maanden 6 of meer van de volgende symptomen aanwezig zijn in een mate die niet past bij de leeftijd van het kind en bij het ontwikkelingsniveau. Bij volwassenen moeten er 4 of meer symptomen aanwezig zijn:
- kan niet genoeg aandacht geven aan details (veel fouten bij schoolwerk, op het werk of bij andere activiteiten)
- lijkt vaak niet te luisteren als hij/zij direct wordt aangesproken
- heeft moeite aandacht bij een taak, opdracht of spel te houden
- heeft moeite met organiseren van activiteiten
- volgt aanwijzingen niet op en slaagt er vaak niet in om toegewezen werk af te krijgen
- toont vermijdingsgedrag. Vermijdt taken waarbij langdurige concentratie nodig is
- raakt veel dingen kwijt
- is vaak vergeetachtig bij dagelijkse bezigheden
- wordt gemakkelijk afgeleid
Deze klachten mogen niet het gevolg zijn van een onvermogen om de opdrachten te begrijpen, of een andere lichamelijke aandoening die het uitvoeren van opdrachten bemoeillijkt.
Hyperactiviteit:
Hierbij moeten tenminste 6 of meer symptomen gedurende minimaal 6 maanden aanwezig zijn. Ook hierbij moet rekening gehouden worden met de leeftijd en het ontwikkelingsniveau van het kind. Volwassenen moeten aan minimaal 5 symptomen voldoen:
- beweegt vaak onrustig met handen of voeten en kan moeilijk stil zitten
- staat vaak op in situaties waarbij hij/zij moet blijven zitten (bijvoorbeeld in de klas)
- KINDEREN: rent vaak rond en klimt overal in, in situaties waarin dit niet gepast is
- VOLWASSENEN: heeft subjectieve gevoelens van rusteloosheid
- is vaak bezig en draaft maar door
- praat vaak en veel (aan een stuk door)
Impulsiviteit:
Hiervan moet er minsten 1 meer dan 6 maanden aanwezig zijn:
- geeft al antwoord voordat de vraag afgemaakt is
- moeite met op de beurt wachten
- verstoort bezigheden van anderen en dringt zich op
Overige eisen:
- De symptomen zorgden al voor beperkingen voor het zevende levensjaar
- De beperkingen van de symptomen zijn aanwezig op twee of meer terreinen: school/werk en thuis
- Er moeten duidelijke aanwijzingen zijn voor beperkingen in het functioneren op schoolniveau, sociaal niveau of voor het beroepsmatig functioneren
- De symptomen mogen niet het gevolg zijn van een lichamelijke handicap of van psychiatrische aandoening (schizofrenie enz.)
De diagnose mag alleen worden gesteld door een arts. In principe mag iedere arts de diagnose ADHD stellen, maar meestal wordt de diagnose gesteld door een psychiater. Hierbij wordt vaak gebruik gemaakt door vragenlijsten die iemand zelf (afhankelijk van de leeftijd), de school of de ouders moeten invullen.
Hoe kun je ADHD behandelen?
Niet iedereen met ADHD heeft medicijnen nodig. Kinderen met ADHD hebben veel baat bij structuur en regelmaat. Wanneer er medicijnen worden gebruikt, dan is dat meestal methylfenidaat (ritalin, concerta). Of er medicijnen nodig zijn wordt bepaald door de patient zelf, de omgeving en door de arts.
Bronvermelding
DSM-IV criteria
