Allergiën komen veel voor in Nederland. Maar wat is een allergie, hoe weet je dat je een allergie hebt, hoe werkt zo’n allergische reactie eigenlijk en wat kun je eraan doen?
Wat is een allergie?
Een allergie is een overmatige reactie van het immuunsysteem op een onschuldige prikkel. Zo reageren mensen met een allergie bijvoorbeeld op pollen of pinda’s. Een bekende vorm van allergie is atopie.
Welke organen kunnen er allemaal betrokken zijn bij een allergische reactie?
- Neus: het neusslijmvlies (mucosa) kan opzwellen en op die manier verstopping van de neus geven. Verder kan er waterige afscheiding komen uit de neus. Deze symptomen samen worden allergische rhinitis genoemd
- voorhoofds- en bijholtes: als gevolg van de zwelling van het neusslijmvlies kunnen ook de voorhoofdholte en de bijholtes verstopt raken. Dit wordt sinusitis genoemd.
- ogen: de ogen kunnen gaan jeuken en tranen, verder kunnen de ogen er rood uitzien, dit wordt allergische conjunctivitis genoemd
- oren: wanneer het neusslijmvlies zwelt kan de buis van Eustachius verstopt raken. Dit is de verbinding tussen de neus en de oren (deze verbinding gebruiken duikers om hun oren te klaren). Het gevolg hiervan is dat iemand minder hoort en soms pijn in de oren geven
- luchtwegen: hoesten benauwdheid, kortademigheid en astma-aanvallen
- huid: uitslag en eczeem
Hoe komt een allergische reactie tot stand
Er zijn twee soorten soorten reacties mogelijk namelijk een acute reactie en een late reactie. Een hele heftige reactie dit in dit artikel niet besproken wordt is een anafylactische shock
Acute reactie:
Deze reactie wordt ook wel een type-I immunologische reactie genoemd. Een bepaalde prikkel veroorzaakt een reactie van de witte bloedcellen van het type T-helper cel, deze cellen activeren de type B witte bloedcellen. De rol van deze type B witte bloedcellen is het maken van anti-lichamen gericht tegen de prikkel (bijvoorbeeld een pinda). Deze antilichamen hebben de naam IgE. Wanneer het lichaam nu weer opnieuw met deze prikkel in aanraking komt zijn er al antistoffen aanwezig en treedt er onmiddelijk een reactie op. Voorbeelden van deze reactie zijn bijvoorbeeld astma en eczeem.
Late reactie:
Wanneer de acute reactie weer een beetje verminderd is, begint de late reactie. Deze reactie treedt dus op 2-24 uur na het contact met de prikkel waarvoor iemand allergisch is. De reactie is een direct gevolg van het feit dat er allerlei witte bloedcellen (leukocyten, mast-cellen, eosinofile granulocyten, neutrofiele granulocyten) worden geactiveerd.
Hoe kun je weten of je ergens allergisch voor bent?
Dit hangt af van het soort allergie. Wanneer je een contactallergie hebt (dus bijvoorbeeld een nikkelallergie waarbij je eczeem krijgt op de plaats waar je net een armband gedragen hebt), dan is een huidtest nuttig. Wanneer je echter een andere allergie hebt, bijvoorbeeld voor graspollen, dan heeft een bloedtest weer meer zin.
Huidtest:
Hierbij worden er stikkers op de huid geplakt (meestal op de rug) met daarop verschillende stoffen waarvoor je allergisch kan zijn. Als er een contactallergie is, dan verschijnt er op die plaatsen uitslag. Wanneer je zelf al een vermoeden hebt waarvoor je allergisch bent, dan kun je vragen of dat meegetest wordt.
Bloedtest:
In het bloed wordt gekeken naar antistoffen van het IgE-type. Wanneer er veel IgE antistoffen aanwezig zijn, dan heeft iemand waarschijnlijk veel last van allergiën. Deze test heet ook wel een RAST-test (radioallergosorbenttest).
Hoe kun je een allergie behandelen?
De beste manier om een allergie te behandelen is natuurlijk het vermijden van de stof waarvoor je allergisch bent. Dat is natuurlijk niet altijd mogelijk, het is bijvoorbeeld vrijwel onmogelijk om graspollen te ontwijken. Gelukkig zijn er ook nog andere mogelijkheden.
Medicijnen:
De meeste medicijnen onderdrukken alleen de symptomen en genezen de allergie niet. De bekendste zijn anthistamine, corticosteroïden, adrenaline, montelukast en anticholinergica
Immunotherapie:
Het doel van immunotherapie is om het lichaam te laten wennen aan de stof waarop het allergisch reageert. Dit wordt ook wel desensibilisatie of hyposensibilisatie genoemd. Er wordt een hele kleine prikkel aan het lichaam gegeven met de allergische stof. Als het lichaam dan niet reageert ga je steeds een beetje meer geven. Dit gaat net zo lang door totdat het lichaam niet meer reageert op deze stof. Immunotherapie werkt helaas niet zo goed bij de meeste vormen van voedselallergie
Alternatieve therapie:
Er zijn vele vormen van alternatieve therapie bekend. Helaas is van de meeste vormen van deze therapie de werkzaamheid (nog) niet bewezen. Het is echter ook niet onomstotelijk bewezen dat deze vormen van therapie niet werken.
