Wat is afasie?Kort gezegd is afasie een taalstoornis. Men spreekt van een afasie wanneer als gevolg van hersenletsel een of meer onderdelen van het taalgebruik niet meer goed functioneren.
Taal bestaat uit verschillende onderdelen, namelijk: Begrip, lezen, schrijven, gebaren maken en het kiezen van de juiste woorden. Wanneer sprake is van een afasie is minimaal één van deze onderdelen gestoord en is iemand dus beperkt in zijn of haar communicatie.
Een mooie manier om duidelijk te maken wat een afasie inhoud, is de vergelijking met een andere taal. Stelt je maar eens voor dat je op een ochtend wakker wordt in een vreemd land, je hebt werkelijk geen idee waar je bent. Je komt verschillende mensen tegen, die stuk voor stuk proberen je iets duidelijk te maken, maar je hebt werkelijk geen idee wat ze bedoelen! De woorden die je hoort kan je niet plaatsen, en als ze proberen het voor je op te schrijven begrijp je ook daar helemaal niets van. Dit is de frustratie waar mensen afasie vaak tegenaan lopen, zij ondervinden deze problemen dagelijks.
Een afasie is vaak bij elke patiënt weer verschillend. Verschillende onderdelen van de taal kunnen aangetast zijn en de ernst en de omvang van de afasie zijn afhankelijk van de plaats en de ernst van het letsel in de hersenen. Ook andere factoren spelen een rol, zoals het taalvermogen van vóór het hersenletsel en ook persoonlijkheid van een rol spelen.Na het ontstaan van een afasie is er vrijwel altijd spontaan een gedeeltelijk herstel zichtbaar, maar dit is vrijwel nooit volledig. Veel oefenen met bijvoorbeeld een logopedist kan hier een gunstige uitwerking op hebben.Hoe ontstaat afasie?Afasie ontstaat door een hersenletsel, vaak veroorzaakt door een hersenbloeding of herseninfarct, ook wel CVA genoemd. CVA staat voor Cerebro Vasculair Accident. Letterlijk betekend dit een ongeluk in een bloedvat van de hersenen. Verder kan een afasie veroorzaakt worden door een hersentumor of een hersentrauma door bijvoorbeeld een harde klap op het hoofd of een verkeersongeluk.
De hiervoor genoemde oorzaken, zorgen stuk voor stuk voor een verstoring van de doorbloeding van de hersenen. Hersenen hebben erg veel bloed nodig om goed te blijven functioneren, en wanneer de toevoer hiervan verminderd is zullen hersencellen dan ook afsterven als gevolg van zuurstofgebrek. Als dit zuurstofgebrek zich in het taalcentrum van de hersenen bevindt, zal er een taalstoornis ontstaan, een afasie.
Communicatietips
- Iemand met een afasie is niet dom, behandel diegene dan ook als een mondige volwassene.
- Iemand een afasie is niet hardhorend, dus het heeft geen zin om harder te praten.
- Spreek in korte zinnen en vraag één ding tegelijk, maar vermijd telegramstijl en kindertaal.
- Houd oogcontact.
- Schrijf eventueel de belangrijkste woorden (trefwoorden) op.
- Vraag de woorden te herhalen die onduidelijk zijn.
- Voer het gesprek in een rustige omgeving. Zorg ervoor dat er maar één persoon tegelijkertijd aanwezig is en let op achtergrond lawaai (sluit de deur, zet de tv uit)
- Stel ja/nee vragen, zodat er minder naar woorden gezocht hoeft te worden.
- Vermijd constant verbeteren.
- Breng ter sprake hoe frustrerend het niet te kunnen communiceren, benoem dat dit geduld vraagt, en toon dit geduld!
- Naast het spreken zijn aanwijzen, gebaren maken en schrijven belangrijke communicatiemiddelen. Probeer deze te gebruiken.
- Er kan gebruik gemaakt worden van een letterbord. Gebruik hierbij trefwoorden.
- Probeer te liplezen.
