Het voor onze westerse maatschappij zo gewone kapitalistische systeem lijkt zijn langste tijd gehad te hebben. De snel veranderende maatschappelijke ontwikkelingen in onze westerse economie veroorzaken een wezenlijke verandering van ons westerse economische systeem. In dit systeem werd tot voor kort de waarde van het economische verkeer volledig bepaalt door schaarste. In de opkomende zogenaamde sharing economy wordt het economische verkeer volledig bepaalt door overvloed.
Sharing economy:
De term sharing economy is de populaire Engelse benaming voor wat in het Engel ook wel collaborative consumption wordt genoemd. De letterlijke betekenis van het begrip “collaborative consumption is “samenwerkende consumptie”. In het Nederlands spreekt men van deeleconomie. Het woord deeleconomie wordt echter niet vaak gebruikt omdat het de lading niet volledig dekt. Met de sharing economy wordt namelijk een socio-economisch systeem bedoelt waarin gezamenlijk creëren, produceren, distribueren, handelen en consumeren van goederen en diensten centraal staan.
Wat is de kern van de sharing economy?
In de sharing economy richten aanbieders en afnemers zich op het uitwisselen en beschikbaar maken van wat ze al bezitten en het ontwikkelen van diensten daaromheen in plaats van te focussen op hyperconsumptie en op het vasthouden aan eigendom onder het motto dat In de deeleconomie delen gelijk staat aan vermenigvuldigen. De sharing economy is er op gericht marktdisfuncties, zoals ingebouwde, voortijdige slijtage*, te elimineren.
* ingebouwde, voortijdige slijtage:
Bij ingebouwde, voortijdige slijtage is er sprake van geplande veroudering. Bij geplande veroudering worden producten zo ontworpen dat ze na een door de fabrikant bepaalde beperkte tijd technisch dan wel economisch verouderd zijn of omdat ze uit de mode zijn, met het doel dat de consument sneller genoodzaakt wordt om het product opnieuw aan te schaffen. Ook een slechte herstelbaarheid van een product kan als geplande veroudering worden beschouwd. Een slechte herstelbaarheid is vooral gebruikelijk bij goedkopere spullen waarbij de herstelkosten vaak hoger zijn dan de aankoop van een nieuw toestel.
Het succes van de sharing economy:
Het succes van de sharing economy wordt gedreven door ontwikkelingen in internettechnologie die de ruimte biedt voor nieuwe businessmodellen die zijn gebaseerd op ‘collaborative consumption-principes’ en ‘peer-to-peer-mechanismen’. De meest succesvolle voorbeelden van de sharing economy zijn de online taxi-service Uber en de online accommodatie-service Airbnb. Deze twee services zijn zo succesvol dat ze de hotelbranche en de taxivervoerbrachedanig dreigen te ontwrichten en in korte tijd miljarden waard zijn geworden. De Nederlandse online services Thuisafgehaald.nl en SnappCar zijn een goed voorbeeld van Nederlandse bedrijven die laten zien dat de sharing economy ook hier aan een gestage opmars bezig is. Ook autodelen en crowdfunding zijn goede voorbeelden. De Europese Unie ondersteunt de deeleconomie actief. Het Europees Economisch en Sociaal Comité lijst de volgende voordelen op van de deeleconomie: “een lager verbruik van hulpbronnen en minder CO2-uitstoot, een grotere vraag naar duurzamere producten van goede kwaliteit, meer sociale interactie en vertrouwen tussen de gebruikers, en toegang tot kwalitatief hoogwaardige producten voor consumenten met lagere inkomens.
