Er wordt tegenwoordig gesproken over een economische crisis. Vele banken gaan failliet wat door verschillende redenen veroorzaakt kunnen zijn. Er is geen twijfel dat er heel veel bankiers zijn die geld heel erg belangrijk vinden. Neem nou de nieuwe financieel directeur van ING,Patrick Flynn. Hij krijgt voor maximaal 1,3 miljoen euro aan aandelen en het enige dat hij ervoor hoeft te doen, is drie jaar op zijn post blijven. Er wordt gesproken over een economische crisis, maar hoe kan het dan dat er toch hoge bonussen worden toegekend? Banken die failliet gaan, is dat niet een gevolg van de bonuscultuur?En wat kunnen we eraan doen?
Als eerste wat is nou die bonuscultuur? De bonuscultuur is dat bonussen worden verstrekt, enerzijds aan uitvoerende functionarissen in het bankwezen en anderzijds aan het hogere en topmanagement. In het eerste geval worden de bonussen betaald uit de winst die behaald is uit de opbrengsten van verstrekte leningen. In het tweede geval worden de bonussen betaald naar aanleiding van het behaald zijn van bepaalde vooraf vastgestelde doelen. Hierbij is vaak sprake van betaling in de vorm van opties of aandelen in de bank, waarvan de waarde afhankelijk is van de koers van het aandeel van de bank.
Hoe is de bonuscultuur ontstaan? Als eerste proberen banken zoveel mogelijk geld ofwel leningen binnen te halen, zoals hypotheken of leningen voor auto’s en dergelijke. Banken nemen teveel risico om deze leningen af te sluiten, omdat ze niet eens weten of die mensen aan wie ze de leningen verstrekken, wel kredietwaardig zijn. Ook omdat banken (topmannen) dus gericht zijn op zoveel mogelijk winst maken, knijpen ze vaak een oogje dicht als ze weten dat de desbetreffende persoon te weinig inkomen heeft om de lening af te kunnen betalen.
Maar wat zijn dan de gevolgen van de bonuscultuur? De gevolgen van de bonuscultuur zijn bijvoorbeeld dat topmannen van banken die geen waarde toevoegen aan de bank wel flinke bonussen krijgen. Ze voegen namens de bank dan niks toe aan de markt. Omdat veel banken geld te kort komen, doordat veel mensen hun leningen niet af kunnen betalen, raken banken in de problemen en gaan dan waarschijnlijk failliet. Ook kan het zo zijn dat de overheid dan geld in de banken pompt om de banken toch overeind te houden. Omdat veel banken toch failliet gaan, komen veel werknemers van banken op straat te staan waardoor de werkloosheid gigantisch stijgt. Als een bank in de problemen raakt, gaan sommigen daarvan lenen bij een andere bank om niet failliet te gaan, maar dan komt de andere bank weer in problemen. Het is als het ware een domino-effect. Dit heeft gezorgd voor de huidige economische crisis, ook wel kredietcrisis genoemd.
Er is een oplossing voor deze bonuscultuur. Zo kunnen overheden een bonusplafond instellen. Dit was een idee van minister Bos dat werd gesteund door Frankrijk en Duitsland. Het werd ook voorgesteld op de G20- top in Pittsburgh als oplossing. Er waren landen die hier niet mee instemden. Op zich zou dit een grote kans zijn om de financiële sector goed aan te pakken en te vormen naar de ideeën van de overheden. Maar als dit wordt ingevoerd zitten daar wel risico’s aan. Als sommige landen instemmen met een bonusplafond, bestaat er een kans dat topmannen in deze landen wegtrekken naar landen waar er geen bonusplafond is. De concurrentiepositie verslechtert van de landen met een bonusplafond en die landen die dat niet hebben trekken topmensen aan en de concurrentiepositie verbetert dan.
Wat kun je nou het beste doen tegen de bonuscultuur? Moet je wel een bonusplafond instellen of niet? Er zijn goede argumenten om dat wel te doen, want dan zou je geen tweede kredietcrisis krijgen, er kunnen dan geen torenhoge bonussen uitgekeerd worden voor weinig toegevoegde waarde van topmannen. Maar als je een bonusplafond instelt, dan zullen waarschijnlijk veel topmannen wegtrekken uit de desbetreffende landen waardoor waarschijnlijk de concurrentiepositie verslechtert van dat land. Niemand wil graag een tweede kredietcrisis want dat heeft voor veel werkloosheid en ontevredenheid gezorgd en onze topmannen moeten ook worden behouden willen we iets voorstellen in de wereld. Dus er zou een tussenweg gevonden moeten worden waar iedereen baat bij heeft!
