Wijn wordt gemaakt van de vruchten, druiven genaamd, van de druivenplant, ook wel wijnstok genoemd. De hedendaagse druivensoorten stammen af van een wingerdsoort die van oorsprong uit de Kaukasus komt. Deze wilde wingerd of wilde wijnstok (omdat hier de eerste wijn van werd gemaakt) heet Vitis vinifera. Mede door de centrale ligging van de Kaukasus verspreidde deze wingerdsoort zich, na de ontdekking dat je er wijn van kon maken, eerst snel naar Mesopotamië (tegenwoordig Iran en Irak genaamd), Libanon, Palestina (het tegenwoordige Israël), Griekenland en Italië. En later naar Frankrijk, Spanje, Duitsland om zich vervolgens over de hele wereld in de gebieden met de juiste grond en het juiste klimaat te verspreiden.
Tegenwoordig vind de wijnbouw op grote schaal plaats in alle gematigde klimaatzones van Europa, Zuid-Afrika, Nieuw Zeeland, Australië, Noord-Amerika, Zuid-Amerika. Ook in Azië vindt wijnbouw plaats in de gematigde klimaatzones maar op een minder grote schaal. Om je een idee te geven hoeveel wijn er geproduceerd wordt noem ik de geproduceerde hoeveelheden van de Grootste wijnproducerende landen namelijk Italië 5.050.000.000 liter, Frankrijk 4.711.600.000 liter en Spanje 3.645.000.000 liter. De totale productie van de 10 grootste wijnproducerende landen is 17.387.918.000 liter. Oftewel ruim 17,3 miljard liter.
Waar kun je wijn van maken
In principe zijn alle suikerhoudende vruchten geschikt om wijn van te maken. Voorbeelden van suikerhoudende vruchten zijn naast druiven ook aardbeien, frambozen, bananen, dadels, bessen appels en peren. De meest gebruikte vruchten voor het maken van wijn zijn druiven, appels, peren en bessen.
Naast suikerhoudende vruchten kun je ook wijn maken van rijst en van honing. De handelsnaam wijn mag echter alleen gebruikt worden voor wijn die vervaardigd is van druiven. Alle andere soorten wijn zoals bijvoorbeeld appelwijn (appelwijn die gemaakt wordt in Normandië en Bretagne wordt cider genoemd), bessenwijn en perenwijn mogen alleen onder de handelsnaam vruchtenwijn worden verhandeld. Dit strikte onderscheid in handelsnamen is in 1907 per decreet vastgelegd in Frankrijk. Verder wordt wijn gemaakt van rijst verhandeld onder de handelsnaam rijstwijn en wijn gemaakt van honing onder de handelsnaam Mede.
Zelf wijn maken
De oudste gevonden restanten van wijn worden gedateerd op 7000 jaar oud. Wijn maken is dus al een eeuwenoud bekend proces. Wijn maken is ook helemaal niet moeilijk. Ik zal in het kort vertellen hoe het wijn maken van suikerhoudende vruchten in zijn werk gaat. Het eerste wat je nodig hebt is vruchtensap, dit kun je verkrijgen door de vruchten eerst goed te wassen en vervolgens te stampen of te vermalen. Aan het op deze wijze verkregen vruchtensap moet je gist toevoegen.
Vervolgens kun je de wijn laten gisten door middel van open gisting of gesloten gisting. Bij open gisting gaat het vruchtensap met het toegevoegde gist (de most) zonder het eerst te verhitten (pasteuriseren) voor langere tijd in een onafgesloten gistingsfles of vat voordat het met een waterslot van de buitenlucht wordt afgesloten. Het voordeel van de open gisting is dat de natuurlijke enzymen tijdens het wijn maak proces werkzaam blijven en een aantal vaste stoffen afbreken zodat er op een natuurlijke wijze een heldere wijn ontstaat. Een nadeel van de open gisting is dat er, een enkele keer, tijdens het proces een infectie met een verkeerd micro-organisme op kan treden waardoor het eindresultaat een ondrinkbaar bocht kan worden.
Bij de gesloten gisting wordt de “most” eerst door middel van verhitting gepasteuriseerd en na afkoeling meteen in een fles of vat met een waterslot erop gedaan. Op deze manier gaan de natuurlijke enzymen verloren en moet je dus kunstmatige enzymen en hulpstoffen aan de “most” toevoegen om het gistingproces goed op gang te brengen. Door het toevoegen van de kunstmatige enzymen en hulpstoffen zal de “most” tijdens het gistingproces gaan schuimen.
Om te voorkomen dat het schuim uit de met een waterslot afgesloten gistingsfles of uit het met een waterslot afgesloten gistingsvat stroomt moet je bij een gesloten gisting bij aanvang de gistingsfles of het gistingsvat maar voor driekwart vullen met “most”. Het voordeel van een gesloten gisting is dat een infectie met een verkeerd micro-organisme vrijwel uitgesloten is.
Conclusie
Goedkoop je eigen wijn maken is eigenlijk heel eenvoudig. Als je het zelf een keer wilt doen is het verstandig om een speciale wijnmaakset aan te schaffen. Zorg er hierbij voor dat er een duidelijke handleiding bij zit, dit voorkomt teleurstellingen. Succes met het maken van je eigen wijn en ik zou zeggen proost.
P.S. Weet je waar de gewoonte om te proosten vandaan komt? In vroeger tijden werd een door middel van strijd bevochten overeenkomst “beklonken” met metalen bekers wijn. Het klinken met de bekers werd expres hard gedaan zodat er wijn van allebei de bekers over en weer in de andere beker terecht kwam. Dit deed men omdat men dan zeker wist dat de ander geen vergif in jouw beker zou doen omdat deze door het harde klinken zichzelf ook zou vergiftigen. Het proosten zonder elkaars bekers te raken daarentegen was een teken van onderling vertrouwen.
