Een kleine uiteenzetting over schaal- en schelpdieren. Waar, wanneer en hoe koop je ze aan. Enkele soorten beschreven.
Schaaldieren:
Schaaldieren zijn gelede dieren, waarvan het lichaam is omgeven door een hoornlaag, die een uitwendig skelet vormt.
Tot de schaaldieren behoren alle garnaalsoorten, kreeften en krabben. Het vlees hiervan is zeer voedzaam vanwege het grote gehalte aan eiwitten.
Schaaldieren kunnen niet lang bewaard worden en men kan ze best levend aankopen. Bij het kopen van verse schaaldieren moet men vooral op de reuk afgaan, deze moet fris zijn. Schaaldieren die niet op en top vers aangekocht worden, kunnen zeer schadelijk zijn voor de gezondheid. Het is een algemeen geweten feit dat ze niet goedkoop zijn.
Het vlees van schaaldieren wordt dikwijls verkocht in blik of bokaal, de smaak is dan wel minder, maar meestal toch nog fijn.
Schelpdieren:
Schelpdieren zijn weekdieren die in een schelp leven.
We maken hierin een onderscheid tussen de ’tweekleppige schelpdieren’ en de ‘enkelvoudig schelpdieren’.
De tweekleppige schelpdieren zijn o.a. mosselen, oesters en de St. Jacobsschelpen.
De enkelvoudige schelpdieren zijn o.a. slakken, wijngaardslak, alikruiken, enz…
Ook schelpdieren zijn zeer voedzaam door hun hoog eiwitgehalte en bovenop leveren zij ook mineralen zouten zoals jodium.
Vroeger werd er gezegd of beweerd dat men schelp- en schaaldieren best aankocht in de maanden waar en ‘r’ in voorkomt.
Tegenwoordig importeren wij ze uit zuidelijkere streken en hoeven we er eigenlijk geen rekening meer mee te houden in welke maand we ze nu wel of niet aankopen.
Extra weetjes:
– Oesters en mosselen moet men altijd levend aankopen en mosselen altijd levend koken.
– Inktvissen zijn week dieren met een inwendige schelp.
* Alikruiken
– Klein slakkensoort, met rond huisje
– Moet in de schelp gekookt worden
– Alikruiken worden met een kromme speld, vastgestoken in een kurk, uit hun huisje gepeuterd.
*Kreeft
– Schaaldier met een langgerekt lichaam waaraan 2 gevaarlijke scharen aan vastzitten. Aan weerszijden zitten ook nog 4 poten.
– Het pantser wordt rood bij het koken, maar normaal heeft het een donkerblaus of zwartachtige kleur.- Men moet kreeften altijd levend koken.
– De versheid van een gekookte kreeft kan gecontroleerd worden door de staart recht te trekken en wanneer ze werkelijk vers is, zal de staart direct terugveren.
– Ook al kan men kreeft het hele jaar door verkrijgen, toch koopt men kreeft het beste aan van april tot augustus.
– Kreeft is ook in blik verkruigbaar en heeft een hele fijne smaak.
* Krab
– Bij ons zijn de zeekrabben het best gekend.
– Het vlees van een krab ziet er rozig wit en rood aan de buitkant uit. Uiteraard moeten de stukjes kraakbeen in het vlees verwijdert worden.
– Buitenlandse krabsoorten worden meestal in blik of diepvris verkocht. Je zal merken dat het vlees smakelijker is dan dat van de Noordzeekrab.
* Garnalen
– Zijn langwerpige schaaldieren.
~ Hollandse Garnalen
Klein, roze en malse garnalen die zeer fijn van smaak zijn.
Ze worden direct na de vangst gekookt en gepeld of ongepeld verkocht.
De kostprijs van deze smakelijke en gepeldegarnaaltjes ligt zeer hoog vanwege de pelkosten. Van ongeveer 500 g ongepelde garnalen houdt men slechts 200 g gepelde garnalen over.
~ Noorse garnalen
Deze zijn een stuk groter dan de Hollandse garnalen. Meestal worden deze gepeld en diepgegvroren geïmporteerd. Ze mogen dan wel goedkoper van prijs zijn, maar ze zijn dan ook minder goed van smaak als de Hollandse garnalen.
~ Grote garnalen
Ook Chinese garnalen of Gamba’s genoemd.
Zij worden diepgevrorengeïmporteerd uit tropische gebieden.
De kop en het lichaam is meestal al verwijdert zodanig men enkel nog de vlezige staart overhoud.
* Langoestine of Noorse kreeft
– Zeekreeft met lange scharen, maar bevat weinig vlees. Het vlees zit vooral in het staartstuk.
– Door insnijding in het staartstuk, kan het vlees gemakkelijk verwijderd worden.
– Lagoestine staan ook beken onder de Italiaanse naam Scampi.
* Mosselen
– Schelpdier met 2 zwarte schelpen, waarvan de binnenkant paarsblauw gekleurd is.
– Mosselen dienen levend gekookt te worden.
– Gebroken schelpen en mosselen die zich niet sluiten dienen voor het koken verwijderd te worden.
– Je koopt of eet het best mosselen van september tot maart.
* Oesters
– De oester leeft in een tweedelig gekartelde schelp waarvan één helft plat is en de andere wat boller staat.
– Ze worden in Zeeland op de oesterbanken gekweekt.
– Je eet of koopt ze best van november tot maart.
– Oesters koop je altijd levend.
– Rauw serveren in de schelp, op ijs met partjes citroen.
