De ovenschaal of vuurvaste schaal is een veelzijdig hulpmiddel om zeer uiteenlopende gerechten te bereiden. Zij zijn simpel in het gebruik en een goede hulp om vooral ook voedzame gerechten op tafel te zetten.
Het gebruik van de ovenschaal of vuurvaste schaal:
“Een grote hulp en toeverlaat van de huisman of huisvrouw, al eeuwenlang bekend en gebruikt. De aarden pot die het vlees en de groenten tegen de felle hitte (vroeger van het houtvuur) beschermd”.
Een van de charmes van koken in ovenschalen is de eenvoud ervan, ook al kunnen er natuurlijk ook meerdere ovenschotels worden gemaakt bij grotere groepen eters. Alle voorbereidende werkzaamheden kunnen van te voren worden verricht en vaak worden gerechten nóg smakelijker als ze een dag van te voren worden bereid en pas ná een etmaal worden opgewarmd en geserveerd. Dit betekent niet alleen minder afwas op de dag van de maaltijd zelf, maar ook het voordeel dat het eten al bereid is en de gastheer of gastvrouw gezellig in de huiskamer kan zitten bij de gasten.
Ovengerechten zijn ook goed voor het budget, voordelige vleessoorten kunnen er met veel succes in verwerkt worden en door toevoeging van groenten en specerijen worden de ovengerechten uitstekend wat betreft voedingswaarde. Ook zijn de energie kosten van de oven, in deze tijd, betrekkelijk lager dan 3 á 4 á 5 pannen op het gasstel.
Keus en onderhoud van vuurvaste schotels:
Er zijn vele soorten ovenschalen en misschien is het moeilijk een goede keuze te maken. Er zijn 4 belangrijke punten die de keus moeten bepalen;
* Het gewicht van de schaal is een aanwijzing voor de dikte van de schaal, dit is belangrijk bij het regelmatig en vooral gelijkmatig bereiden.
* De afmeting van de schaal. Voor een maaltijd van 2 personen heeft u aan een één liter schaal genoeg, voor een maaltijd van 4 personen heeft u aan een twee liter schaal genoeg, enzovoorts.
* Als de schaal ‘vlamvast’ is, dan kan hij ook óp het fornuis gebruikt worden, dat scheelt afwas.
* Let erop dat de eventuele deksel van de schaal er goed oppast en de handgrepen een goede grip geven, zodat de pan makkelijk in- en uit de oven geplaatst kan worden.
Verschillende soorten ovenschalen:
Aardewerk, leuk om te zien en handig in gebruik, redelijk wat prijs betreft, geleidt de warmte goed en zijn niet zo zwaar. Het nadeel is dat ze niet op het fornuis mogen en kapot kunnen vallen.
Gietijzer met geglazuurde wand, plezierig in gebruik, meestal vlamvast en gemakkelijk te reinigen. Deze zijn wel redelijk prijzig.
Gietijzer, zónder geglazuurde wand zijn ook goed, alleen u mag niet vergeten dat het eten hier niet in bewaard kan worden. Na gebruik niet te lang wachten met reinigen, daarna droog wrijven en zo nu en dan met olie invetten ter voorkoming van roestplekken.
Lichte metalen, zoals aluminium, vaak de basis voor geëmailleerde ovenschalen, deze kunnen ook op het fornuis gebruikt worden.
Koper, ziet er mooi uit en is de favoriet van vele chef-koks omdat het zo’n goede geleider is van warmte. Het nadeel is dat koper duur is en je moet het regelmatig poetsen.
Vuurvast glas, goedkoop, makkelijk en je kunt er doorheen kijken en zien wat er met de maaltijd gebeurd. Het nadeel is dat bij sterke temperatuurswisselingen glas kan barsten.
Tip:
Vóór het gebruik de ovenschaal invetten met boter of een beetje (olijf) olie en ná gebruik de schaal vullen met water, zodat hij sneller te reinigen is.
De Römertopf is een vuurvaste schaal mét deksel waarin gerechten bereid worden zónder toegevoegd vet of olie, deze vóór gebruik 15 minuten ondergedompeld in water laten staan. Nadeel: deze schaal niet opwarmen de dag erna, want het onderdompelen voor gebruik is echt noodzakelijk om inbranden te voorkomen.
* extra: tegenwoordig is er vuurvast glas dat wél direct uit de vrieskast in de oven gezet kan worden.