Glucose-fructosestroop staat ook wel bekend als fructosestroop, glucosestroop of maissiroop en is aan veel producten toegevoegd om het zoeter te maken. Waar voorheen nog veel suiker werd gebruikt als zoetstof, wordt nu glucose-fructosestroop gebruikt. Dit is namelijk lekker, verschrikkelijk zoet, langer houdbaar en veel goedkoper dan de normale suiker. Ook gaat deze zoetstof kristalvorming tegen en de stroop kan in eigen land gemaakt worden, wat de import van suiker verlaagt. Hoewel deze stroop goedgekeurd is om te gebruiken als toevoegmiddel in producten, blijkt het helemaal niet zo goed te zijn voor de mens. Bij overmatig consumeren kunnen ellendige ziektes gestimuleerd worden. In dit artikel zal ik voor het gemak glucose-fructosestroop formuleren als HFCS, wat staat voor High Fructose Corn Sirup.
Producten
HFCS zit in veel verschillende voedingsproducten en dranken zoals vruchtensappen, frisdranken, volkorenbrood, spaghettisauzen, limonadesiroop, ijs, snoep, pizza, bier, babyvoeding, koekjes, gebak, graanontbijt en dressings. En dit is nog maar een klein deel van de producten waar het zich in bevindt, wat het meteen ook zo gevaarlijk maakt. Consumeerden we het namelijk in beperkte mate, dan was het effect op de gezondheid niet zo groot geweest als nu het geval is. Wat de overheid in het begin nog niet kon weten, is dat ze er niet zo goed aan deden om onbewust het gebruik van HFCS te stimuleren. Wat gebeurde er namelijk? De import van gewone suiker verminderde drastisch omdat de importheffingen flink verhoogd werden en tegelijkertijd kwam er subsidie op mais, waardoor HFCS veel goedkoper werd dan suiker. Hierdoor werd suiker massaal vervangen door HFCS en heeft de overheid onbewust de gezondheidsrisico’s verhoogd. Maar wat is er nu zo schadelijk aan deze siroop?
Productieproces
Zoals gezegd wordt HFCS gemaakt uit mais en het bestaat zowel uit fructose als glucose. De verhouding fructose en glucose is niet altijd gelijk. Zo heb je bijvoorbeeld HFCS 90, wat bestaat uit 90% fructose en 10% glucose. Deze vorm wordt gebruikt om de HFCS 55 te maken, wat gebruikt wordt in frisdranken. En dan heb je nog HFCS 42, wat in diverse voedingsmiddelen zit. De cijfers geven dus het percentage fructose aan. HFCS wordt geproduceerd uit maisstroop door een enzymatisch proces op gang te brengen. Maisstroop bestaat uit glucose en maltodextrine. Bij het enzymatische proces wordt de dextrose uit de maisstroop omgezet in fructose. Hierbij krijg je de HFCS 90. Om de andere vormen te krijgen moet je onbewerkt glucosestroop toevoegen. Heb je HFCS 55, dan heb je dus eigenlijk glucose-fructosestroop. Er wordt vaak gezegd dat HFCS een natuurlijk product is, maar hier zijn de meningen flink over verdeeld. Fructose komt van nature voor in onder andere fruit, maar de maat waarmee we het nu binnenkrijgen is niet natuurlijk meer. En fructose komt van nature ook niet in maisstroop voor. Verder gebeuren er bij het productieproces dingen die de natuurlijkheid niet bevorderen. Neem bijvoorbeeld de kwestie rondom kwik.
Kwik
Er zijn zo’n vijftig bedrijven wereldwijd die HFCS kunnen maken. Deze bedrijven worden chlooralkali-installaties genoemd. Ze gebruiken natronloog bij de productie van HFCS, maar bij de productie van dit natronloog wordt vaak kwik gebruikt. Er zijn al veel veiligere methoden, maar toch zijn er nog bedrijven die natronloog gebruiken. Regelmatig blijken grote hoeveelheden kwik zomaar te ‘verdwijnen’ uit de installaties en dit komt hoogstwaarschijnlijk allemaal in de HFCS terecht. In het jaar 2000 bijvoorbeeld was er in de VS bij vier bedrijven maar liefst zeven ton kwik spoorloos verdwenen. Ook in Engeland waren er gevallen van kwikverdwijning. De bedrijven verklaarden dat het meeste in de lucht en het water terecht kwam, maar waar de overige hoeveelheid bleef was een raadsel. Hierop is er onderzoek gedaan naar producten met HFCS en in een derde bleek kwik te zitten, waarbij het gehalte flink schommelde per product. Het schijnt dat fabrikanten vaak zelf niet eens weten dat er kwik in hun product zit. Kwik is in ieder geval erg schadelijk. Het kan leiden tot schade aan het DNA en het kan allergische reacties oproepen. Ook werkt het soort metylkwik kankerverwekkend. Dit zit is het soort kwik wat wel in vis wordt aangetroffen. Verder is er metallysch kwik, wat bijvoorbeeld in amalgaamvullingen wordt gebruikt. Deze soort is minder schadelijk, maar kan evengoed voor problemen zorgen bij een hoge opname. De kwik bindt zich aan stikstofdeeltjes in de lucht en bij hoge concentraties inademing ontstaan er problemen. Denk hierbij aan hersenschade, longschade en aantasting van het maagslijmvlies. Dit heeft weer alle gevolgen van dien. De norm die wordt aangehouden is een inname van 1,6 microgram per kg lichaamsgewicht per week. Vaak komen we niet over deze norm heen, maar je kan je voorstellen dat mensen die veel zoete producten eten met HFCS ongemerkt wel teveel kwik binnen kunnen krijgen.
Overgewicht en diabetes
Een ander probleem wat HFCS met zich meebrengt is overgewicht. De fructose in HFCS geeft namelijk geen gevoel van verzadiging, waar gewone ‘natuurlijke’ suikers dit wel doen. Hierdoor wordt je niet misselijk van de zoetstof en heb je de neiging om veel te veel te eten. Dit komt omdat fructose niet zorgt voor de aanmaak van insuline en leptine, welke de hormonen zijn de helpen om de eetlust af te remmen. Je blijft dus domweg door eten en krijgt veel te veel calorieen binnen. Verder heeft fructose ook effect op de bloedsuikerspiegel. Na een hoge inname van deze suikers stijgt de bloedsuikerspiegel niet en gaat het lichaam verlangen naar nog meer suiker, waarop je weer gaat eten. Deze cirkel gaat eindeloos rond en het is moeilijk voor je om die tussendoortjes te laten staan. Op deze manier kun je in een uur net zoveel calorieen naar binnen werken als een maaltijd waar je vijf uur lang verzadigd van kan zijn. En je lichaam zendt dit signaal niet naar je hersenen toe. Ook voor je gewicht is het nuttigen van veel HFCS dus niet zo’n goed idee.
Verhitting vormt HMF en SMF
Bij verhitting van HFCS ontstaat er hydroxymethylfurfural, oftewel HMF. Deze stof levert niet alleen gevaar op voor de mensheid, maar ook voor de bijen. HFCS wordt namelijk vaak aan bijen gevoerd om de voorplanting en honingproductie te stimuleren. Wanneer deze HFCS bloot wordt gesteld aan hoge temperaturen kan er bijensterfte optreden. Vermoed wordt dat de HMF die gevormd wordt in relatie staat met de ziekte Collony Collapse Disorder. Flinke verhogingen van HMF worden gemeten bij een temperatuur van 48.5 graden Celsius. In het menselijk lichaam wordt HMF onder andere omgezet in 5-sulphoxymethylfurfural, ofwel SMF. Dit is een zeer reactieve stof die verbindingen kan maken met eiwitstructuren en DNA. Studies wezen uit dat dit SMF kankerverwekkend is en dus gevaarlijk kan zijn wanneer er grote hoeveelheden geconsumeerd worden.
Tot slot
HFCS blijkt een stof te zijn waar je voor moet oppassen. Bij consumering van lage hoeveelheden zal er weinig risico zijn, maar wanneer je veel frisdranken en zoete producten nuttigt zou je er schade van kunnen ondervinden. HFCS wordt nog maar kort massaal in ons land gebruikt in voedingsproducten, waardoor er op dit moment weinig signalen zijn van de schadelijke effecten. Waarschijnlijk zal er in de toekomst meer bekend worden over het werkelijke effect van HFCS, maar dan is het misschien al te laat. Wil je op safe consumeren, probeer dan zo min mogelijk producten met deze siroop te consumeren. In onderstaan filmpje legt Steven Sinatra, gespecialiseerd in metabolische cardiologie, uit waarom HFCS zo schadelijk is. Kijk en oordeel zelf.
