De zwaarddrager is een levendbarende tandkarper. De zwaarddrager is wereldwijd een populair aquariumvisje, door zijn sierlijke vertoning. De mannetjes worden gemiddeld 12 centimeter lang (inclusief zwaard), terwijl de vrouwtjes 10 centimeter lang worden. De zwaarddrager is in verschillende kleuren op de markt verkrijgbaar waaronder oranje, rood, zwart, groen en ze kunnen ook gevlekt zijn. In dit artikel wordt behandeld in welke omstandigheden je zwaarddragers het beste kunt houden.
Algemene gegevens
- Latijnse benaming: Xiphophorus helleri
- Benaming in de volksmond: Zwaarddrager
- Lengte mannetje: 12 centimeter, inclusief zwaard
- Lengte vrouwtje: 10 centimeter
- Herkomst: Midden-Amerika (Mexico, Guatemala en Honduras)
- Gemiddelde leeftijd: 2 tot 4 jaar
Het houden van zwaarddragers
De zwaarddrager is net als de Platy en Guppy een populaire vis voor een tropisch zoetwateraquarium. Het zijn sterke dieren die niet al te veel eisend zijn in het onderhoud. Daarom zijn ze uitermate geschikt voor de beginnende aquariumhouder. De ideale watertemperatuur voor de zwaarddrager is 24°C, maar deze mag ook tussen de 23°C en 28°C liggen. De pondus Hydrogenium (pH) waarde voor de zwaarddrager moet tussen de 7.0 pH en 8.0 pH zijn. De Gezamenlijke Hardheid (GH) waarde is voor de zwaarddrager het beste als deze tussen de 16 GH en de 20 GH ligt.
Zwaarddragers zijn makkelijk te voeren, omdat ze echte alleseters zijn. Ze eten vlokkenvoer, diepvriesvoer, levend voer en ook algen staan op het menu. Verder zijn zwaarddragers zeer geschikt voor een gezelschapaquarium of een streekaquarium. Ze zijn zeer vreedzaam tegenover andere soorten vissen en je kunt ze dus ook gemakkelijk samen houden, mits deze dezelfde watertemperatuur en waterwaardes kunnen verdragen.
Mannetjes en vrouwtjes onderscheiden
Doordat zwaarddragers zich gemakkelijk voorplanten, is het erg belangrijk om te weten of er sprake is van een mannelijke zwaarddrager of van een vrouwelijke zwaarddrager, zodat je niet voor onverwachte verassingen komt te staan. Gelukkig zijn de geslachtskenmerken bij zwaarddragers makkelijk te herkennen. Mannelijke zwaarddragers zijn door het zwaard langer dan vrouwtjes. Dit zwaard is het meest gemakkelijke herkenningspunt, om te weten of er sprake is van een mannetje of een vrouwtje. Het tweede punt waaraan je een mannetje kan herkennen is het gonopodium. Het gonopodium vormt het geslachtsorgaan van het mannetje. Het gonopodium zit onder op de buik van het mannetje en lijkt op een soort doorzichtig buisje. Dit is op de onderstaande foto goed te zien.
De bovenste zwaarddrager is het mannetje de onderste het vrouwtje.
Let op! Een van de bijzondere eigenschappen van de zwaarddrager is dat een vrouwelijke zwaarddrager zich kan veranderen in een mannetje!
Zwaarddragers kweken
Zwaarddragers behoren tot de levendbarende tandkapers. Dit houdt in dat de vrouwtjes geen eitjes leggen, maar de jongen meteen levend ter wereld brengen. Hierdoor is het vrij gemakkelijk om zwaarddragers te kweken. Ook is de natuurlijke drang om zich voort te planten bij de zwaarddrager hoog. Hierdoor is het verstandig om per mannelijke zwaarddrager drie vrouwelijke zwaarddragers te houden. Hierdoor kan de aandacht van het mannetje worden verdeeld, waardoor de vrouwtjes minder zullen worden opgejaagd.
Zwaarddragers hebben een uitgebreide balts (paringsritueel), waarbij het mannetje zijn zwaard krom trekt en zelfs achteruit zwemt. Vrouwelijke zwaarddragers kunnen het sperma opslaan en verdelen over meerdere bevruchtingen. Hierdoor kunnen er door een balts meerdere worpen worden gedaan. De draagtijd van de zwaarddrager duurt ongeveer een maand. Zwangere vrouwtjes zijn te herkennen aan een donkere vlek op hun achterlijf, zie de onderstaande foto. Per worp kunnen er 10 tot 60 jongen worden geboren.
Helaas staan de pasgeboren jongen van zwaarddragers vaak op het menu van de andere aquariumvissen. Ook komt het regelmatig voor dat de vader en de moeder de jongen voor voedsel aan zien en ze op eten. Om dit te voorkomen kun je rond de periode dat het vrouwtje gaat baren, haar in een apart kweekbakje stoppen. Door een scheiding in het bakje kan het vrouwtje, en al de andere vissen, niet meer bij de jongen komen en ze dus ook niet opeten. Je kan natuurlijk ook de natuur zijn eigen gang laten gaan, door het vrouwtje gewoon in het aquarium te laten bevallen. Er wordt dan wel aangeraden om veel beplanting in het aquarium aan te brengen. In deze beplanting kunnen de jongen zich dan verbergen. Vrouwelijke zwaarddragers zijn ongeveer na een half jaar seksueel actief. Bij de mannetjes kan dit langer duren. In sommige gevallen kan het wel een jaar duren voordat de mannetjes een zichtbaar zwaard en gonopodium ontwikkelen.
