Koliek is een verzamelnaam voor buikpijn en kan verschillende oorzaken hebben. Meestal zijn dat maag-darm problemen, maar niet altijd. Een merrie kan bijvoorbeeld buikpijn hebben tijdens haar dracht, bijvoorbeeld door bewegingen van het veulen.
Ook verlammingen en liggingsveranderingen zoals draaiingen van gedeelten van de darm kunnen koliek veroorzaken. Deze vormen leiden tot ernstige koliek. Vaak bied dan alleen een spoedoperatie redding.
Er kunnen dus verschillende oorzaken ten grondslag liggen aan koliek.
Symptomen koliek
– niet of traag eten;
– omkijken naar de buik of slaan naar de buik;
– gestrekt staan;
– krabben met de voorbenen;
– zwiepen met de staart;
– flemen;
– liggen – opstaan – liggen – opstaan en rollen;
– zweten;
– schijnbaar proberen te plassen;
– zich op de grond laten vallen of op de rug blijven liggen;
– continu onrustig gedrag.
Darmkrampen
Dit is de meest voorkomende oorzaak van koliek. Darmkrampen kunnen optreden bij voerwisselingen, te snel drinken van koud water, plotselingen weersveranderingen en wormproblemen. Ook langdurig transport en stress kunnen tot darmkrampen leiden.
Darmkrampen herken je meestal aan goed hoorbaar gerommel in de darm, mogelijk verhoogde pols.
Wat moet je doen totdat de dierenarts komt
Krampkoliek verloopt meestal mild en gaat vaak over door het paard veel te laten stappen en vasten. Waarschuw de dierenarts en laat het paard vrij bewegen. Het paard mag niet eten en drinken totdat de dierenarts komt. Deze kan een krampverminderend en pijnstillend middel inspuiten waarna de koliek meestal verdwijnt. Als de koliek binnen twee uur terugkomt, waarschuw dan de dierenarts; meestal is er dan iets ernstigers aan de hand.
Hoe kun je darmkrampen voorkomen?
– Voeding: geef alleen voer van goede kwaliteit, vaak ruwvoer geven en krachtvoer in kleine porties.
– Beweging: laat het paard zo veel mogelijk dagelijks bewegen.
– Wormen: met regelmaat ontwormen.
Verstoppingen
Na krampen vormen verstoppingen een oorzaak van koliek. Er zijn voorkeursplaatsen in het maagdarmkanaal voor het optreden van verstoppingen. Het gaat om plaatsen waar een wijder darmgedeelte overgaat in een nauwer gedeelte, of waarbij een karteldarm een scherpe bocht maakt. De verstopping kan veroorzaakt worden door plotselingen veranderingen in het rantsoen, door overmatig stro eten bij gebrak aan ander ruwvoer, door overmatig zand eten in een te kale weide, door langdurig transport of door te weinig beweging waardoor de activiteit in de darm verminderd.
Waaraan herken je verstoppingskoliek?
Verhoogde pols en versnelde ademhaling kunnen een verschijnsel zijn van verstoppingskoliek. Bij verstopping in de blinde darm hoor je minder of geen geluiden aan de rechterkant. Hetzelfde geldt voor de karteldarm aan de linkerkant.
Laat in ieder geval een dierenarts komen en geef tot die tijd geen eten en drinken. De dierenarts kan vloeibare paraffine in de maag inbrengen. Binnen 24 uur is het paard meestal weer beter.
