Drugshonden onderscheppen de laatste jaren steeds meer drugs en zijn een rechterhand geworden van politieagenten en douaniers. Hoe zit zo’n opleiding tot drugshond in elkaar? En hoe zit het met de verslaving die drugshonden zouden oplopen?
Ook een hond moet leren
Hondeneigenaars zijn het er volmondig mee eens. De training van een hond loopt niet van een leien dakje. Het hele proces begint al van bij de thuiskomst als pup. De nieuwe omgeving prikkelt de kleine hond, maar schrikt hem evenveel af. Als pup moet je zoveel dingen leren. Je moet voor het eerst een nachtje alleen blijven, je moet naar buiten om te plassen, je mag niet bijten aan die rieten mand of aan die lekkere kousen…
Iedere hond leert in zijn leven. Is het niet door de mens, dan is het door andere honden of door levenservaring. En voor sommige honden vormt dat leren de basis van hun leven. Deze honden noemen we werkhonden. Een hondenjob die veelal onderschat wordt en waarover veel misverstanden bestaan, is deze van de drugshond.
De eerste stapjes als drugshond
Het opleiden tot drugshond is in het begin gelijklopend met de training van eender welke hond. Het beginprincipe is hetzelfde. Je leert de hond allereerst te gehoorzamen. Dat is een essentiële stap, want een drugshond moet een deel van de begeleider worden. Een drugshond kan zich geen fouten veroorloven en als hij weigert een bevel op te volgen of dit niet grondig doet, dan kan dit grote gevolgen hebben voor de drugscontrole.
Gehoorzamen is een proces dat gebaseerd is op veel geduld en langzame vorderingen. Je kunt een hond niet van de ene dag op de andere laten gehoorzamen. Eenmaal een hond je aanwezigheid gewoon is en respect voor je kan opbrengen, dan zal hij je ook vlugger gehoorzamen. Het beste, en ook het gemakkelijkste, is een hond van kleins af aan (na 8 weken) op te leiden. Dan geef je hem de tijd aan jou te wennen, en dan kan jij ook wennen aan zijn pup. Als je hem als begeleider van in het begin de goede manier van werken leert, dan zal hij dit in principe blijven doen gedurende de rest van zijn leven. Al na zijn eerste levensjaar is hij gevormd tot een goed apporterend dier. In principe houdt die training nooit op. Als een hond van zes jaar nog gezond en wel is, kan je hem ook nog opleiden.
Spelenderwijs leren
Je begint de opleiding door hem spelenderwijs bevelen te laten opvolgen. Dit is de aanleerfase. De beste methode om de hond te trainen op speurzoeken, is door hem te laten spelen met een balletje. Door hem te leren dit dan ook telkens terug te brengen, is de basis voor het speurzoeken en ook het drugszoeken gelegd.
Men mag een hond nooit dwingen iets te zoeken. Op een vriendelijke manier vragen iets te zoeken, is voor de hond een veel grotere stimulans dan door hem af te snauwen. Je gooit de bal weg en geeft de hond het bevel de bal te gaan zoeken. Wilt de hond niet direct vertrekken, dan spoor je hem opnieuw aan, door het bevel te herhalen.
In het begin begeleid je de hond nog door hem aan de leiband te houden. Let er wel op dat dit niet blijft duren, een hond moet zelfstandig leren zoeken. Door dit proces veel te herhalen, zal de hond weten wat van hem verwacht wordt. Op den duur kan je meer dingen van hem verwachten. Je kunt hem andere speeltjes laten zoeken en ze verder of dieper verstoppen. Dit noemt de uitbouwfase.
Een verdere stap in het leerproces is de plichtfase. Hierin is het belangrijk dat de hond weet dat wat hij geleerd heeft niet vrijblijvend is. Hij moet leren bevelen op te volgen omdat zijn baas dat wilt, niet omdat hij er zin in heeft.
Wees ook altijd duidelijk. Honden begrijpen dan wel geen woorden, maar ze kunnen wel woorden herkennen. De hond kan aan de manier waarop je als trainer je hand uitsteekt en “apport” roept, afleiden dat hij de bal moet gaan zoeken.
Belonen is belangrijker dan straffen
Belangrijk voor een hond is niet dat je hem straft, maar dat je hem niet beloont. Een hond leert niet uit het krijgen van slagen. Als de hond zijn favoriete speeltje niet krijgt na de oefening, of hij krijgt zijn beloofde snoepje niet, dan pas zal hij beseffen dat er iets is verkeerd gegaan. Een hond leert uit zichzelf als hij beloond wordt. Door de oefening opnieuw te doen en de hond te belonen als het de tweede keer wel gelukt is, creëer je een zekere bewustwording bij de hond. Hij zal verbanden leggen tussen zijn daden en de beloning. Herhalen is dus noodzakelijk om die bewustwording te blijven ontwikkelen.
Let er bij die beloning ook op dat je de hond niet teveel snoepjes geeft. Bij een pup zijn snoepjes een ideaal hulpmiddel om ervoor te zorgen dat ze geconcentreerd blijven, maar voor oudere honden is dit niet ideaal. Er moet een verschil zijn tussen een kleine en een grote beloning. Langzaamaan moeten beloningen langer uitblijven, moet de hond meer doen voor een snoepje, moet hij leren dat ook een aai of een complimenterend klopje een beloning zijn.
Eenmaal de hond de manier van werken kent en je bevelen om het balletje te gaan zoeken opvolgt, kan je overschakelen naar andere voorwerpen. Dit kan gaan van drugs over lijken tot nog levende mensen.
Verder kijken dan de neus lang is
Bij drugs verloopt alles op dezelfde manier als bij het zoeken naar een balletje. Globaal gezien bestaan er twee manieren om een hond drugs te laten zoeken. Bij de eerste manier leer je de hond alle mogelijke geuren kennen, zoals suiker, zout, waspoeder, etensgeuren…Als een hond dan een vreemde geur ruikt bij een onderschept pakketje, is de kans groot dat deze geur drugs blijkt te zijn.
Bij de tweede methode leer je de hond zoeken naar een essentieel bestanddeel in de drugs. Het ingrediënt dat in iedere vorm van drugs terugkomt en voor de mens geurloos en onherkenbaar is. Eenmaal de hond deze geur kent, dan is het voor hem geen probleem meer deze te herkennen tussen duizend andere geuren. Ook als deze gemengd is met andere ingrediënten.
Drugsverslaafde honden?
Je moet een onderscheid maken tussen reukmoleculen en stofmoleculen. Deze laatste zijn verslavend, reukmoleculen niet. Als een hond met andere woorden aan drugs moet ruiken, is die dosis zo miniem, dat het niet verslavend of schadelijk kan zijn. Het kan nu wel zijn dat begeleiders hun hond op een verkeerde manier trainen door hen drugs te laten proeven, en dan wordt het gevaarlijk. Maar over het algemeen komt dit heel zelden voor.
Hoe dan ook, als die drugshond nu scholieren gecontroleerd heeft, in koude sneeuw heeft moeten speuren of gewoon wat in het weiveld heeft geravot, ’s avond keert het beestje altijd met zijn begeleider naar huis. Want drugshond of geen drugshond, een warm nest kan iedereen van op afstand ruiken.