De wetenschappelijke naam van de chimpansee is Pan troglodytis. De chimpansee is een Afrikaanse mensaap. Naast de echte chimpansee spreekt men ook wel eens over de dwergchimpansee. De dwergchimpansee is echter geen chimpansee maar een nauwe verwante van de chimpansee, de Bonobo (Pan paniscus). Zowel de chimpansee als de bonobo zijn zo nauw verwant aan de mens dat sommige wetenschappers zowel de chimpansee als de bonobo in hetzelfde geslacht (Homo) als de mens indelen. Het DNA van de chimpansee komt namelijk voor bijna 99% overeen met die van de mens. Het DNA van de chimpansee komt zelfs meer met dat van een mens overeen als met het DNA van een Gorilla. De chimpansee is dus meer verwant met ons als met de gorilla!
Kenmerken chimpansee:
De chimpansee is een grote mensaap en kan een maximale totale lengte van zo’n 2 meter bereiken en weegt dan zo’n 65 kilo. De mannetjes zijn gemiddeld zo’n 20% groter dan de vrouwtjes. Doordat een chimpansee echter meestal op 4 poten of, over korte afstanden voor het dragen van voedsel of voorwerpen, rechtop met gebogen poten loopt tonen ze kleiner dan een mens van 2 meter. De armen van de chimpansee zijn verhoudingsgewijs lang, de gemiddelde spanwijdte van de armen is zo’n 2,70 meter en de benen kort. De chimpansee is veel sterker dan een mens van dezelfde grootte en kan met zijn sterke armen met gemak van tak naar tak slingeren. In het wild levende chimpansees worden ongeveer 50 jaar oud. Chimpansees communiceren onderling door middel van geluiden en gebaren. De chimpansee is vrijwel, op het gezicht, het achterwerk en hand en voetpalmen na, over het hele lichaam zwaar behaard met lange zwarte haren. Het achterwerk van een volwassen vrouwtje is bovendien roze en opgezwollen. Hierbij veranderd de mate van zwelling naar gelang de fase van de menstruatie van het vrouwtje.
Leefgebied van de chimpansee:
De leefgebieden van de chimpansee liggen allemaal in Afrika, op of in de buurt van de evenaar. De chimpansee leeft in de bergbossen, bossavannes, open wouden en regenwouden van Senegal, Congo=Kinshasa, Tanzania en Oeganda.
Leefwijze van de chimpansee:
De chimpansee leeft per groep in een groot territorium, de groepsgrootte kan variëren van 2 tot 120 chimpansees per groep. Binnen de groep heerst een sterke hiërarchie die voortdurend door de mannetjes onderling bevochten wordt. De gehele groep verdedigt het territorium waarbij binnendringende vreemde chimpansees worden gedood, hierbij worden alleen de vruchtbare vrouwtjes gespaard en opgenomen in de groep. Soms dringen de mannetjes een aangrenzend territorium binnen en vermoorden de daar levende chimpansees om hun eigen territorium uit te breiden. De chimpansee is overdag actief, met name in de ochtend en de namiddag als het niet op zijn heetst is. Op het heetst van dag zoeken ze verkoeling in de schaduw en rusten ze. De chimpansee leeft meestentijds op de grond maar klimt ook vaak in de bomen. Slapen doen ze hoog in de bomen waar ze iedere dag van takken en bladeren een nieuw slaapnest bouwen. De chimpansee eet hoofdzakelijk fruit met ter aanvulling naast bladeren, noten* en stengels ook diverse soorten kleine dieren (waaronder veel kleine apen), insecten en vogeleieren. Voor het vangen van deze dieren maakt de chimpansee gebruik van zelfgemaakte gereedschappen zoals kleine speertjes, stokjes en takjes.
*Voor het openbreken van de noten gebruikt de chimpansee stenen als gereedschap.
De voortplanting van de chimpansee:
Vrouwtjes chimpansees zijn rond hun 11de jaar geslachtsrijp en de mannetjes chimpansees rond hun 15de jaar. De menstruatiecyclus duurt ongeveer vierentwintig dagen en de wijfjes paren, om de 3 tot 8 jaar, tijdens één van die vruchtbare periodes (Het mannetje herkent de vruchtbare periode van het vrouwtje aan de zwellingen van de huid rond de genitaliën en de anus) met een dominant mannetje. Na de bevruchting duurt het 8 maanden tot aan de bevalling. De oogjes van het jong zijn meteen bij de geboorte al open en hij klemt zich meteen aan zijn moeder vast. Na een zoogperiode van 6 maanden kan het jong zelfstandig eten. Het jong is echter pas rond zijn 12de jaar, als hij volwassen is, volledig onafhankelijk van zijn moeder. De band tussen moeder en kind blijft echter de rest van zijn leven voortduren.