Voor de mens als sociaal wezen hebben woorden als eerlijkheid, trouw, samen delen, vertrouwen en monogamie een grote waarde. Het feit dat je als eerlijk, trouw, sociaal, betrouwbaar en monogaam persoon in onze maatschappij steeds meer een uitzondering begint te worden wijst er volgens mij op dat er een kentering gaande is van de mens als sociaal wezen naar de mens als egoïstisch wezen.
De mens als sociaal wezen
Algemeen wordt aangenomen dat de mens afstamt van apen die in groepen leefden waarin ongeschreven regels bestonden die het samenleven en de omgang tussen de individuele apen in goede banen leidde. De uit de apen geëvolueerde mensen voegden daar op den duur geschreven regels aan toe vandaar dat er in een mensen gemeenschap in de loop van de evolutie een veelheid van geschreven en ongeschreven regels is ontstaan die het samenleven en de omgang tussen mensen in goede banen leidt. Om als mens in een dergelijke gemeenschap te kunnen functioneren zal hij/zij deze regels moeten kennen en vanuit deze regels moeten handelen.
Om een mens te worden die in een dergelijke gemeenschap kan leven moet hij/zij door zijn opvoeders zo opgevoed worden dat hij/zij bereid en is in staat is in een gemeenschap te kunnen leven. Hiermee moeten opvoeders al vanaf de geboorte van hun kinderen beginnen. Dit houdt in dat ze hun kind onvoorwaardelijk moeten opnemen in hun gezin, het voeden, het beschermen en het omgeven met hun zorg en liefde, zodat het zich veilig, geaccepteerd en opgenomen voelt in de gemeenschap van mensen.
Als de opvoeders er in slagen hun kinderen binnen de gemeenschap hulpvaardigheid, medeleven, belangstelling, eerlijkheid, trouw, gezelligheid en dergelijke te laten ervaren is de kans het grootst dat bij hun kinderen zoiets ontstaat als gemeenschapszin. Bovendien moeten ze hun kinderen leren hoe ze zich binnen de verschillende samenlevingsverbanden (huwelijk, gezin, school, buurt, werk, etc.) waarin ze opgenomen zijn, moeten gedragen, dat wil zeggen welke spelregels er gelden voor het sociale verkeer.
De mens als egoïstisch wezen
In onze huidige samenleving begint het er steeds meer op te lijken dat de mens zich meer en meer richt op zijn eigen individu die in alle omstandigheden probeert zijn persoonlijke belangen na te jagen. Als ik om me heen kijk in onze huidige samenleving neem ik waar dat egoïsme steeds meer de drijfveer is van heel veel mensen. Dit fenomeen wordt door menswetenschappers ‘universeel egoïsme’ of ‘psychologisch egoïsme’ genoemd. Het lijkt zelfs wel steeds meer dat als deze psychologisch egoïstische mensen het geluk van anderen wensen dat slechts een omweg is om zelf zo goed mogelijk aan hun trekken te komen. De verwachting is dat het in de toekomst steeds meer de trend wordt dat mensen anderen niet soms helpen uit eigenbelang maar dat ze uitsluitend nog hulp bieden uit eigenbelang?
