Winterbanden

Winterbanden

In de winter hoor en lees je steeds vaker over winterbanden in de media, en ook op Internet struikel je bijna over de informatie. Helaas is wat je hoort en leest over winterbanden niet altijd zuivere, objectieve informatie. Dit komt omdat er nogal wat partijen zijn die belang hebben bij de verkoop van winterbanden, waaronder de bandenbranche zelf. In dit artikel vind je informatie over winterbanden die wel objectief is, voor zover dat mogelijk is, natuurlijk. Aan het eind van het artikel zal ik ook nog mijn persoonlijke mening geven, maar je bent natuurlijk vrij om daarvan te vinden wat je wilt.

Wat zijn winterbanden?

Winterbanden zijn banden die – zoals de naam al verraadt – gemaakt zijn voor winterse omstandigheden. Ze bestaan uit een zachter soort rubber dan ‘normale’ zomerbanden, dat ook bij lage temperaturen flexibel blijft. Hierdoor zijn winterbanden beter in staat om het contact met de weg zo groot mogelijk te houden. Daarnaast zijn winterbanden voorzien van een speciaal profiel, dat er op gericht is om sneeuw en viezigheid zo snel mogelijk af te voeren. Als je goed naar winterbanden kijkt, zul je zijn dat het profiel is voorzien van allemaal kleine gleufjes, waardoor zogenaamde ‘lamellen’ ontstaan. Deze lamellen zorgen er voor dat het loopvlak van de band een beetje flexibel of ‘losjes’ is, wat er ook weer voor zorgt dat de band beter contact met de weg kan houden. De bewegingen die de lamellen in het loopvlak geven helpen daarnaast ook om te voorkomen dat het profiel volloopt met sneeuw, wat natuurlijk ook weer bijdraagt aan de grip.

In noordelijke landen zijn winterbanden vaak nog voorzien van spijkers, waardoor er nog meer grip ontstaat. Dit is nodig als de temperaturen verder zakken, omdat pekel strooien dan niet meer werkt (ook zout water bevriest bij zulke lage temperaturen). De wegen worden dan niet meer echt schoon en de sneeuwlaag wordt platgereden tot een ijsplaat. Deze ijsplaat is zo hard dat normale winterbanden er gewoon op blijven glijden. De spijkers in de banden graven zich dan in die ijsplaat en geven de broodnodige grip.

Wat is het nut van winterbanden?

Eigenlijk is iedereen het wel eens over het nut van winterbanden als er sneeuw ligt. Je voelt duidelijk verschil tussen zomerbanden en winterbanden wanneer je op een besneeuwde ondergrond rijdt: met zomerbanden moet je een stuk voorzichtiger zijn met gas geven, remmen en sturen. Ook als er geen sneeuw ligt maar het wel koud is, hebben winterbanden meer grip dan zomerbanden, maar dit verschil is wel een stuk kleiner. Dat komt omdat in de sneeuw winterbanden een dubbele werking hebben: hun profiel loopt niet vol met sneeuw en het zachtere, flexibelere rubber ‘plakt’ beter aan de weg. Als er geen sneeuw ligt, heb je ook geen last van een vollopend profiel, dus blijft alleen de werking van het rubber over.

Allerlei instanties, zoals de ANWB en de ÖAMTC hebben tests en vergelijkende remproeven gedaan met zomer- en winterbanden. Ze komen vrijwel allemaal tot de conclusie dat winterbanden beter presteren bij lagere temperaturen. Wat dan precies die lagere temperaturen zijn, is niet altijd even duidelijk, maar grofweg mag je stellen dat onder de 7 graden winterbanden wel nut hebben. In onderstaande tabel kun je zien wat die verschillen ongeveer betekenen voor je remweg (dat is het eenvoudigst te testen):

Hebben winterbanden ook nadelen?

Zoals vrijwel alles in het leven, is ook bij winterbanden niet alles positief. Zo slijten ze een stuk sneller dan zomerbanden, wat vooral veroorzaakt wordt door het zachtere rubber. Nieuwe ontwikkelingen in rubbersoorten hebben er wel voor gezorgd dat dit steeds beter wordt, maar het verschil bestaat nog steeds. Daarnaast doen winterbanden het slechter als de temperaturen wat hoger worden, zeker in combinatie met regen en dat wil in de Nederlandse winters nogal eens voorkomen. Als je je winterbanden dus ergens in oktober/november laat monteren en ze vervolgens laat zitten tot maart/april, is er een grote kans dat je een groot deel van die tijd niet met optimale banden rijdt. Tenslotte maken winterbanden – door hun uitgebreidere profiel – meer lawaai dan zomerbanden, maar ook dat wordt steeds beter.

Wat je ook als een nadeel van winterbanden zou kunnen zien, is het feit dat veel mensen zich zekerder gaan voelen als ze winterbanden hebben, waardoor ze harder gaan rijden en zich minder aanpassen aan de omstandigheden. Daarmee doen ze het voordeel van winterbanden weer teniet door hun gedrag en is het risico op ongevallen of schade misschien wel net zo groot of groter dan met zomerbanden.

Zijn winterbanden duurder dan zomerbanden?

Kort samengevat: ja. Winterbanden zijn in ieder geval iets duurder dan vergelijkbare zomerbanden, hoewel mensen vaak ook bij winterbanden kiezen voor een wat smallere band, die dan weer wat goedkoper is. Maar de grootste klapper in prijs komt toch wel door het feit dat winterbanden alleen als zodanig functioneren als ze een minimale profieldiepte van 4 millimeter hebben. Als ze verder versleten zijn, vervallen de voordelen die winterbanden hebben en kun je dus net zo goed met zomerbanden rijden. Dit betekent dat winterbanden veel eerder vervangen moeten worden dan zomerbanden, als je tenminste wilt dat ze hun functie als winterbanden behouden. Natuurlijk kun je je afvragen of het verstandig is om zomerbanden op te rijden tot aan het wettelijke minimum (1,5 mm), maar die blijven wel – min of meer – hun eigenschappen behouden.

Zijn winterbanden verplicht?

In Nederland bestaat er momenteel (2013) geen verplichting voor het gebruik van winterbanden. In de landen om ons heen is dat echter anders, in het bijzonder in landen die ook berggebieden hebben. Als je in de winter naar het buitenland gaat, bijvoorbeeld op wintersport, is het verstandig om je vooraf goed te hoogte te stellen van eventueel verplicht gebruik van winterbanden. Deze informatie vind je heel eenvoudig op Internet, bijvoorbeeld bij de ANWB.

Kan ik winterbanden het hele jaar door gebruiken?

Hoewel het in principe wel mogelijk is, is het toch beter om winterbanden niet het hele jaar door te gebruiken. Als je ze het hele jaar door gebruikt, slijten ze sneller, waardoor je veel eerder tegen de minimale profieldiepte aanloopt en je dus eigenlijk geen winterbanden meer hebt. Ook worden winterbanden in de zomer warmer dan zomerbanden, omdat het rubber wat meer beweegt. Hoewel dit zelden tot problemen zal leiden, is het toch goed om rekening mee te houden als je op vakantie gaat naar een land waar het 45 graden kan worden.

Om je winterbanden wat langer te kunnen gebruiken, kun je winterbanden met te weinig profiel – minder dan 4 mm – in de zomer gewoon oprijden. Je hebt dan weliswaar niet de optimale band in de zomer, maar je bespaart jezelf het vervangen van banden met nog relatief veel profiel erop.

Zijn er alternatieven voor winterbanden?

De extra grip die winterbanden je geven op een besneeuwde weg, kun je eigenlijk op geen enkele andere manier krijgen. Er bestaan ook ‘all-season’ of vierseizoenen banden, maar die zitten qua grip tussen een zomerband en een winterband in, zowel in de zomer als in de winter. Je hoeft dan dus niet steeds je banden te verwisselen, maar je hebt ook nooit de optimale band onder je auto.

Het vergroten van je rijvaardigheid zou je ook kunnen zien als een alternatief voor winterbanden. Het hoeft in principe geen probleem te zijn als je auto een beetje gaat glijden. Kijk maar eens naar rallyrijders, die glijden vaak meer dan dat ze rijden. Als je in staat bent om aan te voelen wat er onder je auto gebeurt en je weet hoe je daarop kunt reageren, is de behoefte aan de extra grip die winterbanden bieden een stuk kleiner. Als je daarnaast ook nog ver voor je uit kijkt en goed anticipeert op wat er om je heen gebeurt – wat je altijd al moet doen – kun je waarschijnlijk best zonder winterbanden, hoewel je natuurlijk altijd verrast kunt worden.

Moet ik wel of niet winterbanden kopen?

Die keuze is natuurlijk erg afhankelijk van je persoonlijke omstandigheden: hoeveel kilometers rijd je per jaar, rijd je vaker op snelwegen of op binnenwegen of in de stad, heb je voldoende vertrouwen in je eigen rijvaardigheid, beschikt je auto over ABS en/of ESP, etc. Als je zoveel rijdt dat je in één winter een volledige set winterbanden verslijt tot 4 mm, dan is het misschien verstandig om geen winterbanden te kopen. Je rijdt dan waarschijnlijk het grootste deel van je kilometers op snelwegen (die vaak goed zijn schoongemaakt en waar je niet zo snel voor verassingen komt te staan), hebt veel ervaring en winterbanden zijn in die situatie relatief duur. Rijd je echter niet zoveel kilometers, maar wel vooral of wegen die weinig bereden en slecht schoongemaakt worden, dan zijn winterbanden misschien erg nuttig voor jou, zeker als je ook nog een beetje onzeker bent.

Mijn persoonlijke mening

Zelf rijd ik niet op winterbanden. Hoewel je uit bovenstaande informatie duidelijk kunt concluderen dat winterbanden zeker niet onzinnig zijn, denk ik dat voor mij de voordelen niet opwegen tegen de extra kosten. Ik rijd ongeveer 40.000 km per jaar, waarvan verreweg het grootste deel snelwegkilometers. Mijn auto is voorzien van ABS en ESP en als het even kan zoek ik als er sneeuw ligt een leeg parkeerterrein op om even te ‘oefenen’ en te kijken hoe het aanvoelt. Tenslotte heb ik ook nog lichtmetalen velgen onder mijn auto en die beschadigen snel als je twee keer per jaar je banden verwisselt. Dat betekent dat ik een extra set stalen velgen zou moeten hebben voor de winterbanden en dat gaat me toch allemaal net wat te ver.

Ik rijd dus het hele jaar op zomerbanden en dat bevalt me uitstekend. Wat ik wel doe is rekening houden met de winter als ik toe ben aan een setje nieuwe banden: ik vervang ze dan liever een paar maanden te vroeg, zodat ik in de winter met nieuwe zomerbanden rond rijdt.

Tot nu toe is het op die manier altijd goed gegaan…